شپش سر حشرهای کوچک، بدون بال و خاکستری رنگ است که از خون انسان تغذیه میکند و در موی سر انسان زندگی میکند. شپش سر مسری است و میتواند به راحتی از طریق تماس مستقیم سر به سر یا استفاده از وسایل شخصی آلوده مانند شانه، برس و کلاه منتقل شود.
چرخه زندگی شپش سر:
چرخه زندگی شپش سر شامل سه مرحله است:
- تخم (رشک): رشک تخم شپش است که به ساقه مو میچسبد. رشکها سفید یا قهوهای رنگ هستند و شبیه دانههای برنج کوچک هستند.
- لارو: لاروها از تخم خارج میشوند و حدود 10 روز طول میکشد تا به شپش بالغ تبدیل شوند.
- شپش بالغ: شپشهای بالغ حدود یک ماه عمر میکنند و در این مدت میتوانند روزانه 5 تا 6 تخم بگذارند.
علائم شپش سر:

- خارش شدید پوست سر: شپشها با نیش زدن پوست سر، باعث خارش شدید میشوند. خارش معمولاً در پشت گوشها، گردن و پشت سر بیشتر است.
- وجود تخم شپش (رشک): رشکها تخمهای شپش هستند که به ساقه مو میچسبند. رشکها به رنگ سفید یا قهوهای هستند و شبیه دانههای برنج کوچک هستند.
- مشاهده شپشهای زنده: شپشهای بالغ به رنگ خاکستری یا قهوهای هستند و حدود 2 تا 3 میلیمتر طول دارند.
تشخیص شپش سر:
- معاینه پوست سر: پزشک یا متخصص موی سر شما را به دقت معاینه میکند تا شپشهای زنده یا رشک را پیدا کند.
- شانه کردن مو با شانه مخصوص: شانههای مخصوص دندانههای ریز دارند که میتوانند شپشها و رشکها را از مو جدا کنند.
درمان شپش سر:
- داروهای ضد شپش: داروهای مختلفی به صورت شامپو، لوسیون یا کرم برای درمان شپش سر وجود دارد. این داروها شپشهای بالغ را میکشند، اما ممکن است رشکها را از بین نبرند.
- شانه کردن مو با شانه مخصوص: بعد از استفاده از داروهای ضد شپش، باید موهای خود را با شانه مخصوص شانه کنید تا رشکها از مو جدا شوند.
- تمیز کردن وسایل شخصی: تمام وسایلی که با موی سر شما تماس داشتهاند، مانند شانه، برس، کلاه و ملافه باید با آب داغ و صابون شسته شوند یا به مدت 30 دقیقه در کیسه پلاستیکی دربسته قرار داده شوند.
پیشگیری از شپش سر:
- از تماس مستقیم سر به سر خودداری کنید.
- از استفاده از وسایل شخصی آلوده دیگران خودداری کنید.
- موهای بلند خود را به صورت دم اسبی ببافید.
- به طور مرتب موهای خود را به خصوص پشت گوشها، گردن و پشت سر را چک کنید.
عوارض جانبی احتمالی درمان شپش سر:
- سوزش یا تحریک پوست سر: برخی از افراد ممکن است بعد از استفاده از داروهای ضد شپش، دچار سوزش یا تحریک پوست سر شوند.
- واکنش آلرژیک: در موارد نادر، ممکن است به مواد تشکیل دهنده داروهای ضد شپش، واکنش آلرژیک نشان دهید.
نکات مهم:
- اگر باردار یا شیرده هستید، قبل از استفاده از داروهای ضد شپش با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر علائم شپش سر بعد از درمان برطرف نشد، به پزشک خود مراجعه کنید.
- شپش سر میتواند باعث بیماریهای دیگری مانند تیفوس اپیدمی شود.
درمانهای خانگی شپش سر:

در حالی که هیچ درمان قطعی خانگی برای شپش سر وجود ندارد، برخی از روشهای طبیعی میتوانند به تسکین علائم و کمک به از بین بردن شپشها و رشکها کمک کنند.
توجه: قبل از استفاده از هرگونه درمان خانگی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص اگر باردار، شیرده یا دارای پوست حساس هستید.
برخی از روشهای محبوب درمان خانگی شپش سر عبارتند از:
1. سرکه:
- سرکه سفید را با آب به نسبت مساوی مخلوط کنید.
- محلول را روی موهای خود بریزید و به مدت 30 دقیقه بگذارید بماند.
- موهای خود را با شامپو بشویید و از شانه مخصوص برای جدا کردن رشکها استفاده کنید.
2. روغن زیتون:
- موهای خود را با روغن زیتون گرم ماساژ دهید.
- کلاه حمام بپوشید و بگذارید روغن به مدت چند ساعت روی موهایتان بماند.
- موهای خود را با شامپو بشویید و از شانه مخصوص برای جدا کردن رشکها استفاده کنید.
3. روغن نارگیل:
- موهای خود را با روغن نارگیل گرم ماساژ دهید.
- کلاه حمام بپوشید و بگذارید روغن به مدت چند ساعت روی موهایتان بماند.
- موهای خود را با شامپو بشویید و از شانه مخصوص برای جدا کردن رشکها استفاده کنید.
4. آبلیمو:
- آبلیمو را به موهای خود بمالید و به مدت 30 دقیقه بگذارید بماند.
- موهای خود را با شامپو بشویید و از شانه مخصوص برای جدا کردن رشکها استفاده کنید.
5. جوش شیرین:
- جوش شیرین را با آب به صورت خمیر مخلوط کنید.
- خمیر را روی موهای خود بمالید و به مدت 30 دقیقه بگذارید بماند.
- موهای خود را با شامپو بشویید و از شانه مخصوص برای جدا کردن رشکها استفاده کنید.
نکات مهم درمان شپش سر

- این روشهای خانگی ممکن است به تنهایی برای از بین بردن کامل شپشها و رشکها کافی نباشند.
- ممکن است لازم باشد از این روشها به طور مرتب و به مدت چند هفته استفاده کنید تا نتیجه مطلوب را ببینید.
- اگر علائم شپش سر بعد از چند هفته درمان خانگی از بین نرفت، به پزشک مراجعه کنید.
امیدوارم این اطلاعات مفید بوده باشد!
اگر سوال دیگری دارید، لطفاً بپرسید.