روتین پوست مناسب شما متناسب با نوع پوست شما می باشد و همچنین بستگی به مواد بهداشتی که استفاده میکنید نیز دارد.اما برای اینکه یک روتین پوست مناسب داشته باشید چه کاری باید انجام دهید؟در ابتدا نوع پوست خودتون رو بشناسید و سپس محصولات و مراقبت های پوستی مخصوص خودتون رو پیدا کنید.
صفر تا صد مراقبت از پوست: راهنمای جامع برای انواع پوست

پوست، بزرگترین اندام بدن و اولین سد دفاعی در برابر آلودگیها، میکروبها و اشعههای مضر محیط است. داشتن پوستی سالم و شفاف نهتنها بر زیبایی چهره تأثیر میگذارد، بلکه نشانهای از سلامت عمومی بدن نیز به شمار میرود. بسیاری از افراد به دنبال صفر تا صد مراقبت از پوست هستند تا بدانند بهترین روتین پوستی چیست، چه محصولاتی برای نوع پوست آنها مناسبتر است و چگونه میتوانند از مشکلاتی مانند جوش، خشکی یا چینوچروک جلوگیری کنند.
در این مقاله به صورت جامع و مرحله به مرحله به شما آموزش میدهیم که چگونه از پوست خود مراقبت کنید؛ از شناخت نوع پوست گرفته تا انتخاب محصولات و درمانهای خانگی و تخصصی.
چرا مراقبت از پوست اهمیت دارد؟
مراقبت از پوست تنها برای زیبایی نیست؛ بلکه:
- از بروز جوش و آکنه جلوگیری میکند.
- روند پیری پوست را کند میسازد.
- رطوبت و شادابی پوست را حفظ میکند.
- از ایجاد لک و چینوچروک پیشگیری میکند.
- مانع آسیب اشعه UV و سرطان پوست میشود.
در واقع، یک روتین اصولی و روزانه، سرمایهگذاری بلندمدت برای سلامت شماست.
قدم اول: شناخت نوع پوست
برای شروع صفر تا صد مراقبت از پوست ابتدا باید نوع پوست خود را بشناسید. به طور کلی، پوست انسان به 5 دسته تقسیم میشود:
- پوست خشک: پوستهپوسته شدن، کشیدگی و زبری.
- پوست چرب: براق، مستعد جوش و آکنه.
- پوست نرمال: متعادل، بدون چربی یا خشکی زیاد.
- پوست مختلط: چرب در ناحیه T (پیشانی و بینی) و خشک در سایر بخشها.
- پوست حساس: مستعد قرمزی، التهاب و واکنش به محصولات.
شناخت درست نوع پوست کمک میکند محصولات متناسب انتخاب کنید.
روتین روزانه مراقبت از پوست (مرحله به مرحله)
۱. پاکسازی (Cleansing)
- هر روز صبح و شب با شوینده ملایم متناسب با نوع پوست، آلودگی و چربی اضافه را پاک کنید.
- برای پوست خشک از شوینده کرمی و برای پوست چرب از شوینده ژلی استفاده کنید.
۲. تونر (Toner)
- تونرها PH پوست را تنظیم کرده و منافذ را تمیز میکنند.
- انتخاب تونر بدون الکل برای جلوگیری از خشکی توصیه میشود.
۳. سرمهای درمانی (Serum)
- سرم ویتامین C: روشنکننده و ضدلک.
- سرم هیالورونیک اسید: آبرسان قوی.
- سرم نیاسینامید: کنترل چربی و کاهش التهاب.
۴. مرطوبکننده (Moisturizer)
- رطوبترسانی، مهمترین بخش مراقبت از پوست است.
- پوست چرب هم نیاز به مرطوبکننده سبک دارد.
۵. ضدآفتاب (Sunscreen)
- مهمترین گام برای جلوگیری از پیری زودرس و سرطان پوست.
- هر ۲-۳ ساعت تمدید شود.
- ضدآفتاب مناسب نوع پوست انتخاب کنید.
روتین شبانه مراقبت از پوست
شبها، پوست وارد فاز ترمیم و بازسازی میشود. بنابراین:
- آرایش را کاملاً پاک کنید.
- از سرمهای ترمیمی مثل رتینول استفاده کنید.
- مرطوبکننده یا کرم شب غنی بزنید.
نکات تخصصی مراقبت از انواع پوست
پوست خشک
- استفاده از شوینده بدون سولفات.
- ماسک آبرسان هفتهای ۲ بار.
- کرمهای حاوی گلیسیرین و سرامید.
پوست چرب
- پرهیز از شویندههای قوی که چربی را کامل از بین میبرند.
- استفاده از محصولات سبک و oil-free.
- سرم نیاسینامید برای کنترل چربی.
پوست حساس
- تست محصولات قبل از مصرف.
- استفاده از کرمهای آرامبخش حاوی آلوئهورا یا بابونه.
- پرهیز از محصولات معطر و الکلدار.
پوست مختلط
- استفاده از محصولات ترکیبی (ژل سبک برای T-zone و کرم مرطوبتر برای گونهها).
- ماسک زغالی برای ناحیه T.
درمانهای خانگی برای مراقبت از پوست
- ماسک عسل و ماست: روشنکننده و آبرسان.
- ماسک آلوئهورا: ضد التهاب و ترمیمکننده.
- ماسک خاک رس: کنترل چربی و پاکسازی عمقی.
درمانهای تخصصی برای مراقبت از پوست
اگر مشکلات پوستی شدید باشد، باید به متخصص پوست مراجعه کنید. درمانهای تخصصی شامل:
- میکرودرم ابریژن (لایهبرداری ملایم)
- مزوتراپی و میکرونیدلینگ (برای جوانسازی)
- لیزر درمانی (برای لک و جای جوش)
- تزریق بوتاکس و فیلر (برای چینوچروک)
اشتباهات رایج در مراقبت از پوست
- شستن بیش از حد صورت.
- انتخاب محصولات نامناسب برای نوع پوست.
- استفاده نکردن از ضدآفتاب.
- مصرف بیش از حد اسکراب و لایهبردار.
تاثیر نوع پوست در روتین پوست
پوست ما شامل چند نوع متفاوت اعم از:نرمال،خشک،چرب و مختلط می باشد.
روتین پوست نرمال
” نرمال ” واژهای است که به صورت گسترده برای پوستهایی که در تعادل باشند، استفاده میشود. این نوع پوست، نه از خشکی رنج میبرد و نه از چربی مفرط. اصطلاح علمی پوستهای سالم، ” یودرمیک Eudermic ” است.
روتین پوست خشک
اصطلاح ” خشک ” برای توصیف نوعی از پوست به کار میرود که سبوم کمتری از پوست نرمال تولید میکند. در نتیجهی کمبود سبوم، پوست خشک، دچار کمبود چربی مورد نیاز برای بازسازی رطوبت و لایهی محافظ در مقابل عوامل خارجی میشود.
افراد دارای پوست خشک، در پوست خود احساس کشیدگی میکنند. این مدل از انواع پوست، در ظاهر بسیار کدر به نظر میرسد.

روتین پوست چرب
واژهی “چرب” برای توصیف نوعی از پوست به کار میرود که تولید سبوم در آن بالاتر از حد نرمال است. در علوم پزشکی، تولید بیش از حد نیاز سبوم را اصطلاحا سبورهیا Seborrhea مینامند.
پوست چرب دارای ظاهری درخشان و روزنههایی قابل رویت است.
روتین پوست مختلط
پوست مختلط، همانگونه که از نامش پیداست، ترکیبی از انواع پوستهاست. پوست مختلط دارای نوع متفاوتی از پوست در ناحیهی T نسبت به گونهها و قسمتهای دیگر صورت است.
روتین پوست مناسب نرمال
- شستشو و پاکسازی پوست با شستشو دهنده مناسب آن
- تونر کردن پوست
- لایه برداری
- استفاده از سرم جهت برطرف کردن نگرانیهای پوستی
- رطوبت رسانی
- استفاده از کرم ضد آفتاب
در ابتدا قبل از هر چیز باید پوست خود را با یک محلول مناسب بشویید. اگر پوست نرمال دارید، انتخاب یک پاککننده بستگی به راحتی، سلیقه و علاقه خودتان دارد، زیرا پوست معمولی میتواند با ژل، کرم یا روغن پاککننده و یا حتی فوم شستشو هم به خوبی سازگاری کند.
تونینگ کردن پوست (استفاده از تونر) فرآیند پاکسازی را با تامین آبرسانی، رطوبت و مواد مغذی ضروری تکمیل میکند تا پوست شما را تا حد امکان سالم نگه دارد.
همچنین مابقی آلودگی را هم از پوست پاک میکند.
لایه برداری پوست از مراحل مهم در روتین پوست مناسب است زیرا چربی اضافی پوست را جذب کرده و سلولهای مرده پوست را از بین میبرد و ظاهری درخشان و شفاف به پوستتان میبخشد. افراد با پوست نرمال باید از لایه بردارهای مخصوص پوست معمولی که ترکیبات ملایم دارد استفاده کنند.

بهترین روتین پوست مناسب و مراقبت از پوستهای خشک
فرقی نمیکند که دلیل خشکی پوست شما چیست؛ داشتن یک روتین مراقبت از پوست برای پوستها میتواند مفید باشد.
وقتی نوبت به روتین پوست مناسب برای پوستهای خشک میرسد، باید این پنج مرحلهی زیر را به خاطر بسپارید:
- شستوشو : با یک شویندهی آبرسان که به لایهی خارجی پوست آسیب نمیرساند.
- پاکسازی: با یک تونر بدون الکل و به منظور تنظیم pH پوست
- درمان: استفاده از سرم مناسب برای درمان مشکلات پوستی
- حفظ رطوبت: با یک مرطوبکنندهی مغذی که حاوی ترکیبات کومدوژنیک نباشد.
- محافظت: در برابر پرتوهای فرابنفش (UV) نور خورشید و آسیبهای ناشی از آن
روتین پوست چرب
پوست چرب بیشتر در ناحیه T در صورت شما دیده میشود. ناحیه T از پوست روی پیشانی، بینی و چانه شما تشکیل شدهاست. برای کسانی که پوست چرب دارند، منطقه T و سایر قسمتهای صورت در طول روز بیش از حد براق یا چرب است.
دقت کنید که پوست چرب به دلیل اینکه سبوم یا چربی پوست را بیش از اندازه طبیعی تولید میکند، مستعد آکنه است. یعنی منافذ پوست به راحتی توسط این چربی مسدود شده و به منبع میکروب و آلودگی تبدیل میشود.
این خود یکی از عوامل اصلی ایجاد جوش صورت و بدن در پوست چرب است. پس روتین پوست چرب به این شکل آغاز میشود:
شستشو در صبح و عصر
اولین مرحله در روتین پوست مناسب شستشو و تمیز کردن آن است. در پوست چرب این مرحله اهمیت بیشتری دارد. افراد دارای پوست چرب باید دو بار در روز صورت خود را بشویند.
همه آدمها باید صورت خود را صبح زود و آخر شب بشویند. اما اگر دارای پوست چرب هستید، شستشوی صبح صورتتان نیز باید همراه با شوینده مناسب باشد.
حتی اگر فکر میکنید صورتتان از شب قبل که شستهاید هنوز تمیز است، باید دوباره این کار را تکرار کنید.
در واقع در طول شب پوست در حال تکثیر سلول است. این کار با تولید مقدار زیادی چربی در پوستهای چرب همراه است.
بهتر است از شویندهای استفاده کنید که علاوه بر چربی اضافه، سلولهای مرده تجمع یافته بر روی پوست را نیز از بین ببرد. بهتر است از یک شوینده ملایم با بافت ژل یا فوم استفاده کنید، تا بدون خشک کردن پوست صورت را کاملا تمیز کنید.
پاک کنندههایی که بر پایه اسید سالیسیلیک تهیه میشوند، برای پوستهای چرب مستعد آکنه بهترین عملکرد را دارند. این نوع پاککننده به عمق منافذ پوست وارد شده و تمام چرک اضافی و سبوم مسدود شده درون آنها را از بین میبرد. با این حال، بیش از دو بار در روز از پاککننده پوست استفاده نکنید.

لایه برداری در روتین پوست مناسب
زمانی که غدد شما سبوم بیش از حد تولید میکنند، بافت پوست شما چرب میشود. این باعث ایجاد سطح کرهای یا چرب، مسدود شدن منافذ و حتی آکنه میشود.
تولید بیش از حد چربی باعث ایجاد مشکلات متعدد پوستی میشود. پوست چرب را باید هر چند وقت یکبار لایه برداری کرد. این کار به از بین رفتن سلولهای مرده و چربی اضافه و البته باکتری و ویروسی که در منافذ پوست لانه کردهاند، کمک میکند. لایهبرداری را میتوان با خیال راحت یک یا دو بار در هفته انجام داد.
البته لایه برداری بوسیله محصولات قوی و خشن شیمیایی بعد از مدتی پوست را پیر و آسیبپذیر میکند. بنابراین بهترین کار استفاده از محصولات طبیعی و ملایم است.
روغن رزهیپ یک لایه بردار طبیعی برای پوست چرب محسوب میشود. روغن رزهیپ سرشار از ویتامین آ، ویتامین سی، ویتامین ای، پلی فنول و آنتوسیانین است. همه این ترکیبات به بازسازی سلولی کمک کرده و یک لایه برداری ملایم و بدون آسیب بر روی پوست شما انجام میدهند.

آبرسانی در روتین پوست مناسب
بعضی از افراد باور دارند که پوست چرب نیازی به آبرسانی و استفاده از محصولات مرطوبکننده ندارد. این باور کاملاً اشتباه است. همه انواع پوست به مرطوبکننده و آبرسان نیاز دارد. اما اگر دارای پوست چرب هستید، باید در انتخاب آبرسان خود بسیار دقت داشته باشید.
این آبرسان باید بر پایه آب و به اصطلاح سبک باشد. مرطوبکنندههایی که حاوی هیالورونیک اسید و گلیسیرین هستند، برای پوستهای چرب، پوستهای مستعد آکنه یا پوست های مختلط بهترین گزینه محسوب میشوند.
این مرطوبکنندهها پوست را بدون سنگینی آبرسانی میکنند. روغن آرگان میتواند یک گزینه عالی برای استفاده به عنوان آبرسان پوست چرب باشد. برخلاف ظاهر امر، این محصول هیچ چربی اضافه ای بر روی پوست شما ایجاد نکرده و اتفاقاً چربی پوستتان را نیز تنظیم میکند. پس میتوانید روزانه دو بار و در صبح و عصر صورت خود را با استفاده از روغن آرگان آبرسانی کنید.
روتین پوست مختلط
پاکسازی و شستشوی پوست برای روتین پوست مناسب
دو مرتبه در روز (صبح و شب) از یک فوم شستشوی ملایم برای پاک کردن سطح پوست از آلودگی، چربی، باکتری و لوازم آرایشی استفاده کنید. البته اگر اهل آرایش هستید، لازم است قبل از شستن صورت با فوم شستشو، آرایش خود را به کمک پاک کنندههای آرایشی مانند شیر پاک کن یا میسلار واتر پاک کنید.
در هنگام استفاده از پاک کنندهها و شویندهها توجه داشته باشید که محصولی که استفاده میکنید حتماً مخصوص پوست مختلط تولید شده باشد.

استفاده از تونر برای روتین پوست مناسب
بعد از پاک کردن آرایش و شستشوی صورت با شویندهها، تعادل pH پوست به هم میریزد. برای رفع این مشکل از یک تونر مرغوب و باکیفیت مخصوص پوست مختلط استفاده کنید.
تونر محصولی است که علاوه بر تنظیم pH پوست، منافذ را به طور عمقی از چربی پاکسازی کرده و بقایای لوازم آرایشی را نیز از اعماق پوست بیرون میکشد. این امر باعث میشود تا پوستی صاف، یکدست و بدون جوش داشته باشید.
بهترین تونر برای پوست مختلط تونری است که پوست را خشک و کشیده نکند؛ اما قدرت پاکسازی خوبی داشته باشد. در نتیجه، هم چربی نواحی چرب پوستتان کنترل میشود و هم خشکی نواحی خشک پوستتان رفع میشود.
توصیه میشود اگر پوستتان مختلط رو به چرب است از تونرهای محلول و اگر پوستتان مختلط رو به خشک است از تونرهای کرمی و ژلی استفاده کنید.
استفاده از مرطوب کننده برای روتین پوست مناسب
اگر فکر میکنید که استفاده از مرطوب کننده ناحیه T صورتتان را چرب میکند و به همین دلیل از آن استفاده نمیکنید، در اشتباه هستید. همه انواع پوست نیاز به آبرسانی دارند؛ حتی پوستهای چرب و رو به چرب.
اگر بعد از استفاده از مرطوب کننده احساس میکنید صورتتان چرب و براق شده یا به اصطلاح «خفه» شده است، باید مرطوب کنندهتان را عوض کنید و به سراغ یک محصول سبکتر و بدون چربی بروید.
افراد دارای پوست مختلط باید از مرطوب کنندههای بدون چربی (Oil Free) استفاده کنند تا چربی پوستشان تشدید نشود و تعادل بین دو بخش خشک و چرب پوست برقرار شود.
همچنین توصیه میکنیم از مرطوب کنندههایی که به شکل سرم یا ژل-کرم هستند استفاده کنید؛ زیرا بافت سبکتری دارند و زودتر جذب میشوند. این باعث میشود تا منافذ پوستتان بسته نشود و پیشانی، بینی و چانهتان چربی بیشتری ترشح نکند.
مزایا روتین پوست مناسب
زمانی که شما روتین پوست مناسب خود را پیدا کنید و آن را مرتب انجام دهید،به مرور زمان متوجه درمان و سالم تر شدن پوست خود می شوید.
نتیجهگیری
مراقبت از پوست یک فرآیند مداوم است که نیاز به انتخاب درست محصولات و داشتن روتین منظم دارد. با رعایت اصولی که در این مقاله توضیح دادیم، میتوانید سلامت و شادابی پوست خود را حفظ کرده و از بروز مشکلات پوستی جلوگیری کنید.
سوالات متداول (FAQ)
۱. بهترین روتین پوستی برای پوست چرب چیست؟
استفاده از شوینده ژلی ملایم، تونر بدون الکل، سرم نیاسینامید، مرطوبکننده سبک و ضدآفتاب oil-free.
۲. چند بار در روز باید صورت را بشوییم؟
۲ بار (صبح و شب) کافی است. شستشوی بیش از حد باعث خشکی و تحریک پوست میشود.
۳. آیا پوست چرب هم به مرطوبکننده نیاز دارد؟
بله، ولی باید مرطوبکننده سبک و فاقد چربی انتخاب شود.
۴. بهترین سن برای شروع مراقبت پوستی چه زمانی است؟
از سنین نوجوانی (۱۴ سال به بالا) میتوان روتین پایه شامل شستشو، مرطوبکننده و ضدآفتاب را آغاز کرد.
۵. آیا استفاده از ماسکهای خانگی کافی است؟
ماسکهای خانگی مکمل هستند و جایگزین محصولات تخصصی یا ضدآفتاب نمیشوند.